3mana | Online news magazine

'මහින්ද චින්තනය' පැවති පසුගිය දශකය පුරා අපට විධිමත්ව දේශපාලනය කිරීමට හැකිවූයේ නැත. ඒ පිළිබ්දව අපට චෝදනා රාශියක් එල්ල විය. ලෙනින්ගේ සිටි ඩැනියෙල් ඩර්ටේගා දක්වා වාමාංශිකයන් පන්ති අරගලයේ ව්‍යාජ ආකෘතියක් වූ ෆැසිස්ට්වාදය ඉදිරිපිටදී 'ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය' වෙනුවෙන් පෙනී සිටියහ. දේශපාලනය වෙනුවට පසුගිය කාලයේ විවිධ ව්‍යාපාර කරන අයට අපට මඩ ගැසුවේ 'හුත්තෝ කෝ යකෝ විප්ලවය' කියාය. දැන් අප වැඩ පටන් ගන්නෙමු. අප දැන් ඊට...

පශ්චාත් යටත් විජිත වාදය ලාංකීය සාහිත්‍ය කලා සහ දේශපාලන විචාර කතිකාව තුළ මියෑදී බොහෝ කලක් ගත වී ඇත. එහෙත් එහි මළකුණ යළිත් ගොඩ ගැනීමට දරණ ප්‍රයත්න තැනින් තැන දක්නට ලැබෙයි. ඇත්ත. ඉතිහාසය පුනරාවර්තනය (repetition) වීම අනිවාර්‍යතාවයක් තමයි. එකම දේ දෙවරක් සිදුවෙන බව හෙගල් තහවුරු කළේය. එහෙත් මාක්ස්, හෙගල් නිවැරදි කරමින් පැවසුවේ පළමුව එය ඛේදවාචකයක්(tragedy) ලෙස සිදු වෙතත්...

චිත්‍ර කලාව පිළිබඳ නිදර්ශන සහිත විචාර ග්‍රන්ථයක් ලෙස දීප්ති කුමාර ගුණරත්න ලියා ඇති ‘සුන්දරත්වයට පසු කලාව’ මඟින් මෙරට චිත්‍ර කලා කතිකාව යාවත්කාලීන කරන්න‍ට උදා වූ නිමේෂයෙහි අන්තර්ගත අර්ථය තහවුරු කර ගන්නට දරන විවෘත ප්‍රයත්නයකි මේ! මීට ප්‍රථම කුලනාථ සේනාධීර 1973 දී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද ‘නූතන චිත්‍ර කලාවේ රසික සංකල්ප’ හා පියසීලී විජේගුණසිංහ විසින් 1993 දී පරිවර්තනය කොට...

ෆැන්ටසිය කෙරෙහි වූ මහත් භක්තිය   ශ්‍රී ලංකාවේ සිනමා ඉතිහාස කතාව කියවන්නෙකුට ‘ස්ත්‍රිය යනු පුරුෂයාගේ ෆැන්ටසියකි’ යන ප්‍රවාදය මුණගැසී නැද්ද? ගාමිණී ෆොන්සේකාගේ ෆැන්ටසියක් ලෙස වීණා ජයකොඩිත්, ධර්මසිරි බණ්ඩාරනායකගේ ෆැන්ටසියක් ලෙස ස්වර්ණා මල්ලවාරච්චිත් පිළිවෙළින් ලංකාවේ සමාජය 70 සහ 80 දශකවලදී සලකා බලන ලදී. 60 දශකය තුළ බටහිර සිනමාව තුළ රොජර් වාඩීම්ගේ ෆැන්ටසිය ලෙස බ්‍රිජඩ් බාඩෝ හෝ ජේන් ෆොන්ඩා සලකන ලදී. නමුත්...

නියුරෝසික ආත්මයෙහි ප්‍රාථමික ස්වභාවය ධනවාදය පිළිබඳ විශ්ලේෂණයට වැදගත් වෙයි. ටොඩ් මැගෝවන් (Todd McGowan) ඔහුගේ ''ධනවාදය සහ ආශාව'' කෘතියෙහි නියුරෝසික ආත්මීය ව්‍යුහය පාදක කරගනිමින් ධනවාදය මනෝවිශ්ලේෂණය කිරීම පිළිබඳ ප්‍රවාදයක් ඉදිරිපත් කරයි. එය ධනවාදය පිළිබඳ අර්ථකථනවේදයෙන් (Hermeneutics) ඉවත්ව එහි ලුබ්ධිමය පැත්ත (libidinal aspect) එනම් ධනවාදයේ අසම්පූර්ණභාවය එහිම වූ ව්‍යුහාත්මක කොන්දේසියක් ලෙස ගනී. ලාංකීය දේශපාලනය තුළ ධනවාදය පිළිබඳ විචාරය එහි ආර්ථික...

Happy New Year- 2025- - හැමෝටම තෑග්ගක්! ඔබ හුදෙකලා, ඒකාකාරී, යටිබිම්ගත සැඟවුණු ජීවිතයක් ගත කරන විට ඔබේ කතාව ඇසීමට කිසිවෙකු ඔබ සමීපයේ නැත. එම දුෂ්කර ජීවිතය තුළ ඔබ ප්‍රාර්ථනා කරන සිහිනය විමුක්තිදායක එකක් විය හැක. නමුත් එම සිහිනයට එක්වර ම රූමත් තරුණියක් කඩා වදියි. ඇය පැමිණ ඔබ සිතන විමුක්තිදායක සිහිනය වෙනුවට ඔබව අත්අඩංගුවට පත් වීමෙන් වළක්වා ඔබව බේරා ගනියි....

වසර 20 ක් එකම ප්‍රශ්නය අසන්නේ මන්ද? මෙම ගැටලුවට සංවේදී අපගේම අතීත සාමාජිකයින් සහ බාහිර විවිධ පාර්ශ්වයන් විසින් ද අසන්නේ, ඉදිරි දර්ශනයක් සඳහා මෙතරම් කැප වන්නේ මන්ද කියා ය. දෙවන ලෝක යුද්ධයේ අවසානය තීරණය වීමට අදාළව ගත් ඓතිහාසික තීන්දුවක් පිළිබඳව අදටත් ඇත්තේ අවිනිශ්චිත කතන්දර සමූහයකි. එම තීන්දුව හිට්ලර් සතු ය. ගැටලුව මෙසේ ඉදිරිපත් කළ හැකි ය.    “ඇත්තටම හිට්ලර් බ්‍රිතාන්‍යයට...

බියට පත් දරැවා කවු ද ? ‘X යනු කුමක් ද?’ යනු, පිටු 202 කින් සමන්විත න්‍යායික කෘතියකි. එහි අඩංගු වන්නේ, පසුගිය වසර 20 ක් තුළ වර්ධනය කළ න්‍යායික නිෂ්පාදනයකි. මෙම කෘතිය තුළ ඇති අඩංගුව පැරණි X කණ්ඩායමට හෝ එහි කිසිදු සාමාජිකයෙකුට අදාළ වන්නේ නැත. ඉතාම සරලව කිවහොත්, මෙම පොත ශුද්ධ න්‍යායික කරුණු අඩංගු දේශපාලනයට අදාළ පොතකි. ව්‍යුහවාදය යනු...

මේ සිදුවීම් මීට  දශක තුනකට පමණ පෙර සිද්ධ වූ ඒවාය .  ලන්ඩන් වලට තම සබැටිකල් එක ගත කිරීමට ලංකාවේ ප්‍රසිද්ධ විශ්ව විද්‍යාලයක ආචාර්ය වරයෙකු පැමිණියේය .  ඔහු තමන් හඳුන්වා දුන්නේ අහවල් ෆැකල්ටියේ  ජ්‍යෙෂ්ඨ  කථිකාචාර්ය තුමෙකු හැටියටය.  තමාට තුමා කියා ගන්නා  පුද්ගලයෙකු මා දුටු ප්‍රථම වතාව එයයි .  සබැටිකල්  යනු විශ්වවිද්‍යාලයකින් පඩි සහිතව දෙන නිවාඩු කාලයකි.  ඒවා දෙන්නේ තම...

ධනවාදය කියන්නේ හරි අමුතු දෙයක්, දැන් තියෙන්නේ පැරණි ධනවාදය නෙමෙයි 'පශ්චාත්- ධනවාදය' කියලා මුලින්ම කිව්වේ X කණ්ඩායම, X කණ්ඩායමේ දීප්ති කුමාර ගුණරත්න සහෝදරයා. මේ මොන විකාර කතාවක්ද කියලා ඒ කාලේ කට්ටියක් හිනා වුනා. දැන් මෙන්න මේ ධනවාදය ඒ අයගේම ඇගේ හැප්පිලා "පශ්චාත් - ධනවාදයේ" හැටි කියලා දෙනවා. නූගත්තු කියලා අනිත් අයට අපහාස කරපු උගතුන්ගේ ආචාර්ය පට්ටම් ගැලවිලා...

  සිහින ලෝකවල නො ඉඳ මහ පොළොවේ යථාර්ථයට අවදි වන ලෙස සිදු කරනු ලබන ඉල්ලීම් අපට වැඩි වැඩියෙන් වර්තමානයේ දී අසන්නට ලැබේ. ඒ සඳහා පිළිතුරක් ගොනු කිරීමට මහ පොළොවේ යථාර්ථය යනු කුමක් ද, සිහිනය යනු කුමක් ද හා අවදිවීම යනු කුමක් දැයි අප විමසා බැලිය යුතු ය. මුලින් ම අප වටහා ගත යුත්තේ අප මේ ගෙවමින් සිටින්නේ මාධ්‍ය...

‘විමුක්තිය වූ කලී මානසික ක්‍රියාවක් නොව, ඓතිහාසික ක්‍රියාවකි’ හේගල් සහ මාක්ස් -   ශ්‍රී ලංකාවේ ‘දේශපාලන විද්‍යාව’ පිළිබඳ (රාජ්‍යය සහ සිවිල් සමාජය අතර ගැටුම ක්‍රමවත්ව අධ්‍යයනය කරන විද්‍යාව) මහාචාර්යවරයෙක් වන ජයදේව උයන්ගොඩ සහ විවෘත විශ්ව විද්‍යාලයේ දේශපාලන විද්‍යාව පිළිබඳ ආචාර්යවරයෙක් වන අතුලසිරි සමරකෝන් විසින් ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ සහ එහි දේශපාලන ස්වභාවය පිළිබදව පළ කරන අදහස් විද්‍යාත්මක...