3mana | Online news magazine

'මහින්ද චින්තනය' පැවති පසුගිය දශකය පුරා අපට විධිමත්ව දේශපාලනය කිරීමට හැකිවූයේ නැත. ඒ පිළිබ්දව අපට චෝදනා රාශියක් එල්ල විය. ලෙනින්ගේ සිටි ඩැනියෙල් ඩර්ටේගා දක්වා වාමාංශිකයන් පන්ති අරගලයේ ව්‍යාජ ආකෘතියක් වූ ෆැසිස්ට්වාදය ඉදිරිපිටදී 'ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය' වෙනුවෙන් පෙනී සිටියහ. දේශපාලනය වෙනුවට පසුගිය කාලයේ විවිධ ව්‍යාපාර කරන අයට අපට මඩ ගැසුවේ 'හුත්තෝ කෝ යකෝ විප්ලවය' කියාය. දැන් අප වැඩ පටන් ගන්නෙමු. අප දැන් ඊට...

ශ්‍රී ලංකාවේ ‘සමාජ විද්‍යාව’ පිළිබඳ අවධානය යොමු වූයේ, 80 දශකයේ උතුරේ ජාතික ගැටලුව සමඟ ඇති වූ සමාජ අර්බුදය අධිනිශ්චය වීම නිසා ය. ඒ සඳහා මැදිහත් වූ කීර්තිමත් සමාජ විද්‍යාඥයා වූයේ, ආචාර්ය නිව්ටන් ගුණසිංහ ආචාර්යවරයා ය. ඔහුගෙන් පසුව ශ්‍රී ලංකාව ''සමාජ විද්‍යාව'' අරභයා කාන්තාරයක් බවට පත් විය. ඉන්පසුව බිහි වූයේ, ජනමාධ්‍යවල දෘෂ්‍යබද්ධයට -gaze- යටත් වූ විවිධ විපරිත විශ්ව...

අපි හේගල්ගේ විහිළුවක් හේගල්ටම ආදේශ කරමු. ඔහු කීවේ, ඉතිහාසයේ කිසියම් සිදුවීමක් ශෝකයක් ලෙසත් දෙවන වර හාස්‍යයක් ලෙසත් ඉදිරිපත් වන බවයි. 2012 වර්ෂයේ දී 2004 වර්ෂයේ සිදු වූ සිදුවීමට ප්‍රතිචාරයක් ලෙස හේගල් පළමුව ඇති විය. එය, දෙවන වර සිදු වූයේ 2025 දී විශ්ව විද්‍යාල කතිකාවේ හාස්‍යයක් ලෙසිනි.   රොහාන් පෙරේරා නම් සංකල්පයට ද සිදුවී ඇත්තේ හේගලට සිදු වූ දෙයම ය....

හේගල් පිළිබද ග්‍රන්ථයක් එළි දැක්වෙන්නේ "නෙළුම් කුළුණ " චිත්‍රපටය තිර ගත වන වකවානුවක වීම දෛවයේ සරදමක්ද? ග්‍රන්ථය ඉතා සම්භාව්‍ය ලෙසත් චිත්‍රපටය ඉතා සරල සහ බහුදිශානත විපරිතභාවයක් ලෙසත් බැලූ බැල්මට පෙනුනත් මේ ක්‍රියාවලි දෙක තුළ පවතින සාම්‍යය වන්නේ අශ්ලීලත්වයයි. "නෙළුම් කුළුණ "චිත්‍රපටය නැරඹීම සදහා දෙමව්පියන් දරුවන් සමග පැමිණෙන විට චිත්‍රපටශාලා වලින්ම මෙය දරුවන්ට පෙන්වීම එතරම් අනුමත නොකරන බව කියන...

පශ්චාත් යටත් විජිත වාදය ලාංකීය සාහිත්‍ය කලා සහ දේශපාලන විචාර කතිකාව තුළ මියෑදී බොහෝ කලක් ගත වී ඇත. එහෙත් එහි මළකුණ යළිත් ගොඩ ගැනීමට දරණ ප්‍රයත්න තැනින් තැන දක්නට ලැබෙයි. ඇත්ත. ඉතිහාසය පුනරාවර්තනය (repetition) වීම අනිවාර්‍යතාවයක් තමයි. එකම දේ දෙවරක් සිදුවෙන බව හෙගල් තහවුරු කළේය. එහෙත් මාක්ස්, හෙගල් නිවැරදි කරමින් පැවසුවේ පළමුව එය ඛේදවාචකයක්(tragedy) ලෙස සිදු වෙතත්...

චිත්‍ර කලාව පිළිබඳ නිදර්ශන සහිත විචාර ග්‍රන්ථයක් ලෙස දීප්ති කුමාර ගුණරත්න ලියා ඇති ‘සුන්දරත්වයට පසු කලාව’ මඟින් මෙරට චිත්‍ර කලා කතිකාව යාවත්කාලීන කරන්න‍ට උදා වූ නිමේෂයෙහි අන්තර්ගත අර්ථය තහවුරු කර ගන්නට දරන විවෘත ප්‍රයත්නයකි මේ! මීට ප්‍රථම කුලනාථ සේනාධීර 1973 දී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද ‘නූතන චිත්‍ර කලාවේ රසික සංකල්ප’ හා පියසීලී විජේගුණසිංහ විසින් 1993 දී පරිවර්තනය කොට...

ෆැන්ටසිය කෙරෙහි වූ මහත් භක්තිය   ශ්‍රී ලංකාවේ සිනමා ඉතිහාස කතාව කියවන්නෙකුට ‘ස්ත්‍රිය යනු පුරුෂයාගේ ෆැන්ටසියකි’ යන ප්‍රවාදය මුණගැසී නැද්ද? ගාමිණී ෆොන්සේකාගේ ෆැන්ටසියක් ලෙස වීණා ජයකොඩිත්, ධර්මසිරි බණ්ඩාරනායකගේ ෆැන්ටසියක් ලෙස ස්වර්ණා මල්ලවාරච්චිත් පිළිවෙළින් ලංකාවේ සමාජය 70 සහ 80 දශකවලදී සලකා බලන ලදී. 60 දශකය තුළ බටහිර සිනමාව තුළ රොජර් වාඩීම්ගේ ෆැන්ටසිය ලෙස බ්‍රිජඩ් බාඩෝ හෝ ජේන් ෆොන්ඩා සලකන ලදී. නමුත්...

නියුරෝසික ආත්මයෙහි ප්‍රාථමික ස්වභාවය ධනවාදය පිළිබඳ විශ්ලේෂණයට වැදගත් වෙයි. ටොඩ් මැගෝවන් (Todd McGowan) ඔහුගේ ''ධනවාදය සහ ආශාව'' කෘතියෙහි නියුරෝසික ආත්මීය ව්‍යුහය පාදක කරගනිමින් ධනවාදය මනෝවිශ්ලේෂණය කිරීම පිළිබඳ ප්‍රවාදයක් ඉදිරිපත් කරයි. එය ධනවාදය පිළිබඳ අර්ථකථනවේදයෙන් (Hermeneutics) ඉවත්ව එහි ලුබ්ධිමය පැත්ත (libidinal aspect) එනම් ධනවාදයේ අසම්පූර්ණභාවය එහිම වූ ව්‍යුහාත්මක කොන්දේසියක් ලෙස ගනී. ලාංකීය දේශපාලනය තුළ ධනවාදය පිළිබඳ විචාරය එහි ආර්ථික...

Happy New Year- 2025- - හැමෝටම තෑග්ගක්! ඔබ හුදෙකලා, ඒකාකාරී, යටිබිම්ගත සැඟවුණු ජීවිතයක් ගත කරන විට ඔබේ කතාව ඇසීමට කිසිවෙකු ඔබ සමීපයේ නැත. එම දුෂ්කර ජීවිතය තුළ ඔබ ප්‍රාර්ථනා කරන සිහිනය විමුක්තිදායක එකක් විය හැක. නමුත් එම සිහිනයට එක්වර ම රූමත් තරුණියක් කඩා වදියි. ඇය පැමිණ ඔබ සිතන විමුක්තිදායක සිහිනය වෙනුවට ඔබව අත්අඩංගුවට පත් වීමෙන් වළක්වා ඔබව බේරා ගනියි....

වසර 20 ක් එකම ප්‍රශ්නය අසන්නේ මන්ද? මෙම ගැටලුවට සංවේදී අපගේම අතීත සාමාජිකයින් සහ බාහිර විවිධ පාර්ශ්වයන් විසින් ද අසන්නේ, ඉදිරි දර්ශනයක් සඳහා මෙතරම් කැප වන්නේ මන්ද කියා ය. දෙවන ලෝක යුද්ධයේ අවසානය තීරණය වීමට අදාළව ගත් ඓතිහාසික තීන්දුවක් පිළිබඳව අදටත් ඇත්තේ අවිනිශ්චිත කතන්දර සමූහයකි. එම තීන්දුව හිට්ලර් සතු ය. ගැටලුව මෙසේ ඉදිරිපත් කළ හැකි ය.    “ඇත්තටම හිට්ලර් බ්‍රිතාන්‍යයට...

බියට පත් දරැවා කවු ද ? ‘X යනු කුමක් ද?’ යනු, පිටු 202 කින් සමන්විත න්‍යායික කෘතියකි. එහි අඩංගු වන්නේ, පසුගිය වසර 20 ක් තුළ වර්ධනය කළ න්‍යායික නිෂ්පාදනයකි. මෙම කෘතිය තුළ ඇති අඩංගුව පැරණි X කණ්ඩායමට හෝ එහි කිසිදු සාමාජිකයෙකුට අදාළ වන්නේ නැත. ඉතාම සරලව කිවහොත්, මෙම පොත ශුද්ධ න්‍යායික කරුණු අඩංගු දේශපාලනයට අදාළ පොතකි. ව්‍යුහවාදය යනු...

මේ සිදුවීම් මීට  දශක තුනකට පමණ පෙර සිද්ධ වූ ඒවාය .  ලන්ඩන් වලට තම සබැටිකල් එක ගත කිරීමට ලංකාවේ ප්‍රසිද්ධ විශ්ව විද්‍යාලයක ආචාර්ය වරයෙකු පැමිණියේය .  ඔහු තමන් හඳුන්වා දුන්නේ අහවල් ෆැකල්ටියේ  ජ්‍යෙෂ්ඨ  කථිකාචාර්ය තුමෙකු හැටියටය.  තමාට තුමා කියා ගන්නා  පුද්ගලයෙකු මා දුටු ප්‍රථම වතාව එයයි .  සබැටිකල්  යනු විශ්වවිද්‍යාලයකින් පඩි සහිතව දෙන නිවාඩු කාලයකි.  ඒවා දෙන්නේ තම...